Prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Polski obwarowane jest wymogami prawnymi nałożonymi przepisami mającymi na celu ochronę środowiska naturalnego. Jedną z dziedzin objętą wymogami formalnymi jest wytwarzanie odpadów, powstających w ramach prowadzonej działalności. Obowiązki te zakładają konieczność uzyskania stosownych decyzji w zakresie samego wytwarzania odpadów, jak i działalności mającej na celu ich przetwarzanie.
Obowiązki wytwórców odpadów polegają na:
Obowiązek ten zależy od rodzaju i ilości odpadów. Wytwórca na mocy ustawy Prawo Ochrony Środowiska art. 180a,w przypadku eksploatacji instalacji w wyniku pracy której wytwarzane są:
ma obowiązek uzyskania pozwolenie na wytwarzanie odpadów.
Zapis ten dotyczy instalacji nie podlegających obowiązkowi uzyskania pozwolenia zintegrowanego.
Warty podkreślenia jest fakt, iż pozwolenie na wytwarzanie odpadów, zgodnie z art. 180a p.o.ś. obejmuje wyłącznie odpady powstające w wyniku pracy i eksploatacji instalacji.
Oznacza to, iż pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest udzielenie zgody na powstanie odpadów w związku z prowadzeniem instalacji i dotyczy wyłącznie odpadów powstających w związku z jej eksploatacją. Pozwolenie nie obejmuje zatem odpadów powstałych na terenie zakładu, ale nie w wyniku eksploatacji instalacji (odmiennie niż było to do tej pory gdy pozwolenia uzyskiwane były na podstawie „starej” ustawy o odpadach z 2001 roku i obejmowały wszystkie odpady powstające na terenie zakładu). Wytwarzanie odpadów powstających w związku z prowadzeniem innych rodzajów działalności np. działalność usługowa, handlowa czy prace rozbiórkowe, serwisowe u klienta, nie wymaga uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów ze względu na brak instalacji rozumianej jako:
Za ustawa prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. Dz.U.2001Nr 62 poz. 627, art. 3, pkt 6.
Decyzja wydawana jest na podstawie wniosku, przygotowanego zgodnie z z art. 184 ust.2 (w związku z ust. 2a), 2b, 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r., poz. 1232, z późn. zm.) i ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21, z późn. zm.). Wniosek ten złożyć należy na co najmniej 2 miesiące przed zamierzonym terminem rozpoczęciem działalności polegającym na wytwarzania odpadów powodujących obowiązek uzyskania pozwolenia.
Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, urząd może prowadzić postępowanie bez przekraczania ustawowych terminów przez 2 miesiące w sprawach skomplikowanych lub w sprawach prostych przez 1 miesiąc.
Uzyskanie pozwolenia jest warunkiem niezbędnym i koniecznym do rozpoczęcia działalności. Wytwórca odpadów, prowadzący instalację sam musi określić i zweryfikować, czy prowadzona przez niego działalność będzie wymagała uzyskania pozwolenia na wytworzenie odpadów. Podmiot, który wadliwie ocenił ilość odpadów wytwarzanych przez instalacje i nie złożył wniosku, a wytwarza odpady i rozpoczyna działalność bez wymaganego pozwolenia musi liczyć się z możliwością zastosowania wobec niego odpowiedzialności karnej, określonej w art. 351 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 z późn. zm.) - karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.
Wytwórcą odpadów, który ma obowiązek uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, może być zarówno przedsiębiorca polski jak i zagraniczny (za pośrednictwem osoby upoważnionej do jego reprezentowania zgodnie z art. 87 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2013r Poz. 672) a także inne podmioty prowadzące instalację, czyli podmiot uprawniony na podstawie określonego tytułu prawnego do władania instalacją w celu jej eksploatacji zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska, na zasadach wskazanych w ustawie (art. 3 pkt 31 Prawo ochrony środowiska)
Ograny właściwe, zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, do wydanie pozwolenia to:
Pozwolenie na wytwarzanie odpadów, jest pozwoleniem emisyjnym i jest wydawane na wniosek:
Pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest tzw. decyzja związaną - organ administracji nie może odmówić wydania pozwolenia gdy wniosek zostanie prawidłowo sporządzony. Odmowa wydania pozwolenia może nastąpić wyłącznie w przypadkach określonych przepisami, gdy planowany sposób gospodarki odpadami mógłby powodować zagrożenia dla zdrowia, życia ludzi lub środowiska, oraz gdy jest niezgodny z planem gospodarki odpadami. Pozwolenie wydawane jest na czas oznaczony nie dłuższy niż 10 lat.
W ramach obowiązujących przepisów prawnych obostrzeniami objęte są również inne działania i działalności przedsiębiorstw związane z gospodarowaniem odpadami.
Zgodnie z art.. 41 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, wymogami prawa należy uzyskać odrębne zezwolenia na:
Wytwórca odpadów, który prowadzi jednocześnie zbieranie lub przetwarzanie odpadów, może być zwolniony z obowiązku uzyskania odrębnego zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeżeli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów, a w tym pozwoleniu ujęte są zapisy dotyczące zbierania czy przetwarzania odpadów.
W takim przypadku wytwórca odpadów, by uzyskać tzw. decyzją łączną, we wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów musi uwzględnić wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów czy wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów.