Woda

Ścieki przemysłowe

Definicja ścieków przemysłowych jest w ustawie Prawo wodne (tekst jednolity: Dz. U. 2012 nr 0 poz. 145 z późn. zm.) w art. 9, ust. 1, p. 17) i brzmi:

„ścieki przemysłowe – rozumie się przez to ścieki, niebędące ściekami bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, powstałe w związku z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu”

UWAGA:

Wody opadowe lub roztopowe są traktowane jako ścieki, jeżeli:

• pochodzą z terenów zanieczyszczonych (szczególnie z terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, dróg i parkingów o stałej nawierzchni, centrów miast oraz pow. zanieczyszczone wyznaczone indywidualnie przez przedsiębiorcę na swoim terenie) i są ujęte w system kanalizacji

Oczyszczać trzeba wody opadowe i roztopowe ujęte w szczelne, otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne:

• z powierzchni szczelnej terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, portów, centrów miast, dróg ekspresowych, dróg krajowych i wojewódzkich oraz parkingów o natężeniu odpływu co najmniej 15 l na sekundę, na 1 hektar powierzchni szczelnej,
• z powierzchni szczelnej obiektów magazynowania i dystrybucji paliw o natężeniu odpływu wyższym od spowodowanego opadem o częstości występowania jeden raz w roku i czasie trwania 15 minut.

Wyżej wymienione wody powinny być oczyszczone przed wprowadzeniem do wód lub do ziemi w taki sposób, aby w odpływie zawartość zawiesin ogólnych nie była większa niż 100 mg/l, a substancji ropopochodnych - nie większa niż 15 mg/l. Nie wymagają oczyszczania wody opadowe z dachów obiektów na ww. terenach odprowadzane bezpośrednio do wód lub do ziemi.

Warunki odprowadzania ścieków przemysłowych określone zostały:

• w przypadku ścieków odprowadzanych do wód lub do ziemi - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego,
• w przypadku ścieków odprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych innego podmiotu - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzenie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.

Ścieki przemysłowe mogą być wprowadzane do kanalizacji jedynie, gdy:

• nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia osób obsługujących urządzenia kanalizacyjne, stanu konstrukcji budowlanych i prawidłowego działania tych urządzeń oraz oczyszczalni ścieków, a także spełnienia przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne warunków pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi i stosowania osadów ściekowych,
• spełnione są przez dostawcę ścieków warunki posiadanego pozwolenia wodnoprawnego, gdy takie pozwolenie jest wymagane na podstawie odrębnych przepisów; (pozwolenie jest wymagane, gdy w ściekach przemysłowych wprowadzanych do urządzeń kanalizacji komunalnej zawarte są substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego).
• temperatura tych ścieków nie przekracza 35 °C, a odczyn pH mieści się w przedziale od 6,5 do 9,5, z wyłączeniem ścieków zawierających cyjanki i siarczki, dla których pH mieści się w przedziale od 8 do 10;
• są podatne na mechaniczno-biologiczne procesy oczyszczania.

Rodzaje ścieków, które można wprowadzać do kanalizacji są szczegółowo określane w umowie zawieranej z przedsiębiorstwem wodno-kanalizacyjnym. Uwzględnia się tutaj parametry ścieków, ustalane na podstawie Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych.
Wartości wskaźników zanieczyszczenia powinny być spełnione w próbce średniodobowej, proporcjonalnej do przepływu, zmieszanej z próbek pobranych ręcznie lub automatycznie w odstępach co najmniej dwugodzinnych. W przypadku odczynu i temperatury wartości odnoszą się do próbek jednorazowych pobranych losowo. Pobór kontrolnych próbek ścieków przemysłowych wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych powinien być wykonywany przez dostawcy tych ścieków z miejsc reprezentatywnych, czyli umożliwiających ocenę ogólnej ilości zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych z całego zakładu.

Dla substancji wymienionych w załączniku nr 1 poniższego rozporządzenia poboru próbek należy dokonywać co najmniej raz na kwartał, natomiast dla substancji wymienionych w załączniku nr 2, co najmniej raz na pół roku.

Wymogi dotyczące dostawców ścieków przemysłowych

Podstawowym obowiązkiem dostawcy ścieków przemysłowych, który odprowadza ścieki powstałe w ramach swojej działalności jest zapewnienie odpowiednich parametrów odprowadzanych ścieków.

Następujące ustawy: ustawa z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, ustawa z 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne oraz ustawa z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nakładają na dostawcę ścieków przemysłowych m.in. obowiązek utrzymania należytego składu ścieków i ustanawiają zakazy wprowadzania niektórych substancji do urządzeń kanalizacyjnych lub środowiska.

Wszystkie te ustawy definiują ścieki przemysłowe jako ścieki niebędące ściekami bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, powstałe w związku z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu.

Jeżeli dostawca ścieków przemysłowych odprowadza je do urządzeń kanalizacyjnych przedsiębiorstwa wodnokanalizacyjnego to podstawowe zastosowanie ma ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, która reguluje m.in. zasady i warunki odprowadzania i oczyszczania ścieków, w tym obowiązki dostawców, jak również wydane przez ministra budownictwa na podstawie jej art. 11 rozporządzenie z 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (dalej: rozporządzenie).

Rozporządzenie to określa sposób realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych, warunki wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych, w tym dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych oraz sposób sprawowania kontroli ilości i jakości ścieków.

Dostawca ścieków przemysłowych wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych innego podmiotu ma obowiązek:

• instalowania niezbędnych urządzeń podczyszczających ścieki przemysłowe i prawidłowej eksploatacji tych urządzeń,
• niezwłocznego powiadomienia właściciela urządzeń kanalizacyjnych o awarii powodującej zrzut niebezpiecznych substancji do urządzeń kanalizacyjnych, w celu podjęcia odpowiednich przedsięwzięć zmniejszających skutki awarii,
• umożliwienia właścicielowi urządzeń kanalizacyjnych dostępu w każdym czasie do miejsc kontroli ilości i jakości ścieków przemysłowych wprowadzanych do tych urządzeń oraz przeprowadzania kontroli sieci i urządzeń do podczyszczania ścieków będących własnością odbiorcy usług
• wewnętrznej kontroli przestrzegania dopuszczalnych ilości i natężeń dopływu ścieków przemysłowych oraz ich wskaźników zanieczyszczenia
• udostępniania wyników wewnętrznej kontroli właścicielowi urządzeń kanalizacyjnych oraz informacji na temat posiadanych urządzeń podczyszczających ścieki, a także rodzaju i źródeł substancji niebezpiecznych wprowadzanych do ścieków,
• zainstalowania na żądanie właściciela urządzeń kanalizacyjnych urządzeń pomiarowych służących do określania ilości i jakości ścieków przemysłowych, jeżeli takie wymaganie jest uzasadnione możliwością wystąpienia zagrożeń dla bezpieczeństwa lub zdrowia osób obsługujących urządzenia kanalizacyjne lub bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych i wyposażenia technicznego urządzeń kanalizacyjnych lub procesu oczyszczania ścieków

​

Przepisy zakazują wprowadzania niektórych substancji do urządzeń kanalizacyjnych lub środowiska

Za złamanie zakazów opisanych powyżej dostawcy ścieków przemysłowych zgodnie z art. 28 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków grozi kara ograniczenia wolności albo grzywny do 10 tys. zł.

Tej samej karze podlega osoba, która bez uprzedniego zawarcia umowy o świadczenie usług wodociągowych lub kanalizacyjnych wprowadza lub wprowadzała ścieki do urządzeń kanalizacyjnych.

Ponadto w razie skazania za złamanie tego zakazu sąd może orzec nawiązkę na rzecz przedsiębiorstwa wodno kanalizacyjnego – 1 tys. zł za każdy miesiąc, w którym nastąpiło bezumowne wprowadzanie ścieków do urządzeń kanalizacyjnych tego przedsiębiorstwa.

Dodatkowo zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 10 ustawy Prawo wodne, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pozwolenie wodnoprawne jest wymagane m.in. na wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych, będących własnością innych podmiotów, ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego.

W pozwoleniu wodnoprawnym wskazane są uzgodnione z odbiorcą ścieków parametry odprowadzanych ścieków – ich ilość i dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń oraz urządzenia podczyszczające zapewniające dotrzymanie tych warunków.

Pozwolenie wodnoprawne nawet nie wskazując terminów czyszczenia czy prowadzenia przeglądów separatorów i innych urządzeń podczyszczających zawiera zawsze nakaz zachowania tych urządzeń w dobrym stanie technicznym.

Niewywiązanie się przez właściciela instalacji z obowiązku utrzymania standardów emisyjnych i spowodowanie powstania zanieczyszczenia środowiska w wyniku nieprawidłowo podejmowanych działań eksploatacyjnych (prac serwisowych separatorów) skutkuje na mocy art. 194 prawa ochrony środowiska cofnięciem pozwolenia wodnoprawnego

Dodatkowo częstotliwość wykonywania przeglądów i czyszczenia separatorów substancji ropopochodnych oraz separatorów tłuszczów reguluje ustawa Prawo Budowlane i określa na raz do roku.

Skrót przepisów dotyczących stosowania separatorów i innych urządzeń podczyszczających ścieki:

1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska z późniejszymi zmianami:

Art. 138. 1. Eksploatacja instalacji oraz urządzenia zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska jest, z zastrzeżeniem art. 139, obowiązkiem ich właściciela, chyba, że wykaże on, iż władającym instalacją lub urządzeniem jest na podstawie tytułu prawnego inny podmiot.

2. Obowiązki, o których mowa w ust. 1, w odniesieniu do instalacji, z których emisja wymaga pozwolenia, mogą być przeniesione wyłącznie w drodze umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego.

Art. 141. 1. Eksploatacja instalacji lub urządzenia nie powinna powodować przekroczenia standardów emisyjnych.

2. Oddziaływanie instalacji lub urządzenia nie powinno powodować pogorszenia stanu środowiska w znacznych rozmiarach lub zagrożenia życia lub zdrowia ludzi.

2. Ustawa z dnia 7 lipca 1999r. Prawo budowlane z późniejszymi zmianami:

Art. 62.1. 1) Okresowa kontrola instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska. Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę:

1. okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:

b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska