Opracowania

Opłaty za korzystanie ze środowiska

Podmiot korzystający ze środowiska ma obowiązek:

1. prowadzić aktualizowaną co pół roku ewidencję danych zawierającą informacje o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat,
2. ustalać we własnym zakresie wysokość należnej opłaty, według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce,
3. wnosić bez wezwania należną opłatę do końca miesiąca po upływie każdego półrocza, na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska.

Na dzień dzisiejszy opłaty wnosi się cały rok kalendarzowy w terminie do końca marca roku następnego. 31 marzec jest również dniem złożenia sprawozdania o zakresie korzystania ze środowiska oraz dniem wymagalności opłaty, o ile przekroczyła ona wysokość kwoty zwalniającej. Rozlicznie takie prowadzi się od opłaty za 2013 rok. Dotychczas obowiązujące przepisy zakładały naliczanie opłat w terminie do 31 lipca za pierwsze półrocze i do 31 stycznia roku kolejnego za drugie półrocze. Opłaty nalicza się za:

• wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, (procesy technologiczne, przeładunek benzyn silnikowych, kotły, silniki spalinowe, spawanie, lakierowanie, malowanie, chów lub hodowla drobiu)
• wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi (ścieki, wody chłodnicze, wody opadowe i roztopowe, wody zasolone, wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów chowu lub hodowli ryb lub innych organizmów wodnych)
• poboru wód (wody podziemne, powierzchniowe)
• składowania odpadów (obowiązki opłat i sprawozdań od 2002r. przejął zarządzający składowiskiem).

Ustawa zwalnia z wniesienia opłat z tytułu ww. rodzajów korzystania ze środowiska, których półroczna wysokość nie przekracza 400 zł (dla opłat rozliczanych półrocznie) a obecnie 800 zł (dla rocznego rozliczania, począwszy od 2013 r.). Pamiętać należy, że zwolnienie z obowiązku wniesienia opłaty nie zwalnia z obowiązku składania wykazów o zakresie korzystania ze środowiska.

Brak naliczania opłat oraz składania sprawozdań zagrożone jest karą grzywny, a także możliwością naliczenia należnych opłat przez Urząd Marszałkowski wg ich własnych ustaleń - art. 288 pkt 1, podpunkt 1).

Wysokość opłat zależy od kilku czynników, a w szczególności od:

1. ilości i rodzaju gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza,
2. ilości i jakości pobranej wody oraz od tego, czy pobrano wodę powierzchniową czy podziemną, a także od jej przeznaczenia
3. ilości, stanu i składu ścieków wprowadzonych do wód lub do ziemi oraz od ich rodzaju
4. ścieki jako wody chłodnicze od temperatury tych wód
5. wielkości, rodzaju i sposobu zagospodarowania terenu, z którego odprowadzane są ścieki (wody opadowe i roztopowe)
6. rodzaju substancji zawartych w ściekach i ich ilości albo od wielkości produkcji ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych, wyprodukowanych w obiektach chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych
7. ilości i rodzaju składowanych odpadów,
8. stawek opłat za wprowadzanie poszczególnych substancji.

Podmiot korzystający ze środowiska ma obowiązek naliczyć opłaty we własnym zakresie, bez wezwania ze strony właściwego urzędu marszałkowskiego. Oznacza to, iż obowiązek ten powstaje z mocy samej ustawy i nie jest konieczne wystawienie tytułu wykonawczego, wezwania do zapłaty czy decyzji określającej wysokość zobowiązania. Przedsiębiorcy sami muszą określić wysokość należnej opłaty i wnieść ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska.

W przypadku opłat za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wynikających z eksploatacji urządzeń, (przez które rozumie się niestacjonarne urządzenie techniczne, w tym środki transportu) opłaty te wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska (zwykle jest to siedziba przedsiębiorstwa).

Opłatę ustala się według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce. Podmiot korzystający ze środowiska wnosi opłatę do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza. W tym samym terminie należy przedłożyć marszałkowi województwa wykaz zawierający informacje i dane, wykorzystane do ustalenia wysokości opłat oraz wysokość tych opłat.

Od 1 lipca 2005 r. (czyli od II półrocza 2005 r.) opłatę wnosi się do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza i w tym samym terminie przesyła wykazy - sprawozdania zawierające informacje i dane wykorzystane do ustalenia wysokości opłata oraz wysokość tych opłat. (przepis zmieniony Dz. U. Nr 113 z 2005 r. poz. 954).

System ten został zmieniony na podstawie art. 9 ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce, który to wprowadził poprawki do ustawy prawo ochrony środowiska. Od 1 stycznia 2013 roku funkcjonuje roczny system składania sprawozdań i wnoszenia opłat z tytułu korzystania ze środowiska. Termin złożenia sprawozdania zgodnie z nowymi przepisami (rocznych rozliczeń) i wniesienia opłat mija z dniem 31 marca roku następującego po roku sprawozdawczym. Opracowując aktualizację opłat za lata poprzednie należy pamiętać by opłaty naliczyć wg starych zasad – półrocznie. Należy również zwrócić uwagę by sprawozdania były przygotowane na właściwych wzorach sprawozdań ( wzory te na przestrzeni lat ulegały zmianie).

Opłatę zryczałtowaną na odprowadzane ścieki pochodzące z chowu lub hodowli ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych wnosi się wg odmiennych zasad, tj. w terminie 2 miesięcy po zakończeniu okresu, o którym mowa w art. 287 ust. 1 pkt 5. Informacje o wielkości produkcji ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych i powierzchni użytkowej stawu podmiot korzystający ze środowiska powinien prowadzić za okres od dnia 1 maja do dnia 30 kwietnia następnego roku (287 ust. 1 pkt 5).

Wykaz, na podstawie, którego ustalono opłaty za składowanie odpadów podmiot korzystający ze środowiska przedkłada także wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce składowania odpadów.

W razie nieuiszczania przez podmiot korzystający ze środowiska opłaty albo uiszczenia opłaty w wysokości nasuwającej zastrzeżenia marszałek województwa może sam naliczyć opłaty w drodze decyzji administracyjnej, na podstawie własnych ustaleń lub kontroli oraz wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

BRAK POZWOLENIA

W przypadku gdy, na mocy ustawy prawo ochrony środowiska, oraz rozporządzeń wykonawczych, zakład zobowiązany był do uzyskania pozwolenia na:

1. wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów,
2. pobór wód lub wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,

a mimo to pozwoleń tych nie uzyskał - podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłatę za korzystanie ze środowiska podwyższoną - o 200% w 2007 r. i 2008 r. o 500% za lata następne.

OPŁATA ZA WPROWADZANIE DO POWIETRZA GAZÓW LUB PYŁÓW

Wysokość opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza zależy od ilości i rodzaju gazów lub pyłów wprowadzonych do powietrza.

Podmiot korzystający ze środowiska jest zobowiązany określić we własnym zakresie wskaźniki emisji/unosu, które posłużą do naliczenia prawidłowej wysokości opłaty. Może również skorzystać z ryczałtowego (uproszczonego) wyliczenia opłaty dla:

¾ gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza z kotłów o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW opalanych węglem kamiennym, koksem, drewnem, olejem lub paliwem gazowym, dla których nie jest wymagane pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza albo pozwolenie zintegrowane,

¾ gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych,

¾ opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z chowu lub hodowli drobiu.

Generalnie opłaty za korzystanie ze środowiska nalicza się w zasadzie dla każdego rodzaju działalności, która spowoduje uwolnienie substancji do powietrza, wliczając w to:

• Spalanie paliw w pojazdach, maszynach, urządzeniach,
• Spalanie paliw w kotłach energetyczne oraz technologicznych,
• Malowanie, lakierowanie, czyszczenie powierzchni pod powłoki lakiernicze, itp.,
• Spawanie, gazowe, elektrodami ,drutem, itp.,
• Cięcie gazowe, plazmowe, mechaniczne stali,
• Inne działania powodujące emisję gazów i pyłów do powietrza,

Baza KOBiZE

Od stosunkowo niedawna dla podmiotów wprowadzających gazy i pyłu do powietrza wprowadzony został nowy obowiązek sprawozdawczy – konieczność wprowadzania emisji do bazy KOBiZE. W związku z tym do końca lutego każdego roku podmioty są zobowiązane do wprowadzenia raportu emisji gazów cieplarnianych i innych substancji wprowadzanych do powietrza za poprzedni rok kalendarzowy poprzez specjalnie stworzone, indywidualne konto - do Krajowej bazy o emisjach, prowadzonej przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami.

Więcej informacji, na stronie www.krajowabaza.kobize.pl

Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami

ul. Chmielna 132/134

00-805 Warszawa

OPŁATY ZA SKŁADOWANIE ODPADÓW

W większości przypadków opłatę za korzystanie ze środowiska w zakresie składowania odpadów ponosić będzie zarządzający składowiskiem. Wyjątkiem w tej sytuacji będzie składowanie odpadów bez wymaganych decyzji, które będzie powodowało konieczność poniesienia opłat podwyższonych.

OPŁATY ZA POBÓR WODY

Wysokość opłaty za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych za pobór wód zależy od:

• ilości i jakości pobranej wody oraz od tego czy pobrano wodę powierzchniową czy podziemną, a także od jej przeznaczenia.

Nie nalicza się opłat za pobór wod:

1. dokonywany na potrzeby przerzutów wody,
2. na potrzeby energetyki wodnej, pod warunkiem zwrotu takiej samej ilości wody, co najmniej nie gorszej jakości,
3. powierzchniowej na potrzeby związane z wytwarzaniem energii cieplnej lub elektrycznej w części odpowiadającej ilości tej wody odprowadzanej do odbiornika, pod warunkiem że pobór ten oraz odprowadzanie wód chłodniczych i wód pochodzących z obiegów chłodzących są zgodne z pozwoleniem,
4. na potrzeby funkcjonowania pomp cieplnych oraz geotermii, wykorzystujących energię wody podziemnej, pod warunkiem zwrotu do wód podziemnych takiej samej ilości wody co najmniej nie gorszej jakości,
5. na potrzeby wykonywania odwiertów lub otworów strzałowych do badań sejsmicznych przy użyciu płuczki wodnej,
6. na potrzeby chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych, pod warunkiem że pobór ten oraz odprowadzenie wykorzystanej wody jest zgodne z pozwoleniem,
7. na potrzeby nawadniania wodami powierzchniowymi użytków rolnych i gruntów leśnych,
8. pochodzącej z odwodnienia gruntów, obiektów lub wykopów budowlanych i zakładów górniczych.

OPŁATA ZA WPROWADZANIE ŚCIEKÓW DO WÓD LUB DO ZIEMI

Opłaty za ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi ponosi się, co do zasady, za substancje wyrażone jako wskaźnik pięciodobowego biochemicznego zapotrzebowania tlenu, chemicznego zapotrzebowania tlenu, zawiesiny ogólnej, sumy jonów chlorków i siarczanów, za inne substancje zawarte w ściekach, za wprowadzanie wód zasolonych za wprowadzanie wód chłodniczych ponosi się w zależności od ich temperatury, za wody opadowe lub roztopowe.

Zwolnione z opłat jest wprowadzanie:

• do ziemi - ścieków w celu rolniczego wykorzystania, w przypadku posiadania pozwolenia wodnoprawnego na takie ich wykorzystanie,
• do wód - wód chłodniczych i wód pochodzących z obiegów chłodzących, jeżeli ich temperatura nie przekracza +26oC albo naturalnej temperatury wody, w przypadku gdy jest ona wyższa niż +26oC,
• do wód - wód zasolonych, jeżeli wartość sumy jonów chlorków i siarczanów w tych wodach nie przekracza 500 mg/l,
• do wód lub do ziemi - wód wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb łososiowatych, pod warunkiem, że ilość i rodzaj substancji w nich zawartych nie przekroczy wartości określonych w warunkach wprowadzania ścieków do wód,
• do wód lub do ziemi - wód wykorzystanych, odprowadzanych z obiektów chowu i hodowli ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych, o ile produkcja rozumiana jako przyrost masy tych ryb lub tych organizmów, rozumiana jako średnioroczny przyrost masy tych ryb lub tych organizmów w poszczególnych latach cyklu produkcyjnego nie przekracza 1 500 kg z 1 ha powierzchni użytkowej stawów rybnych tego obiektu w jednym roku danego cyklu.

STAWKI OPŁAT

Stawki opłat obowiązujące w 2008 roku

Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 20 września 2007 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2008 (Monitor Polski Nr 68 z 2007 r. poz. 754).

Stawki opłat tytułu z składowania odpadów za 2008 r.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 czerwca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 106 z 2007 r. poz. 723)

Stawki opłat obowiązujące w 2009 roku

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dziennik Ustaw Nr 196 poz. 1217

Stawki opłat obowiązujące w 2010 roku

Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 18 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokosci stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2010 (Monitor Polski Nr 57 z 2009 r. poz.780)

Stawki opłat obowiązujące w 2011 roku

Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2010 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2011 (Monitor Polski Nr 74 z 2010 r. poz.945)

Stawki opłat obowiązujące w 2012 roku

Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 26 września 2011 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2012 (Monitor Polski Nr 94 z 2011 r. poz.958).

Stawki opłat obowiązujące w 2013 roku

Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 10 września 2012 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2013 (Monitor Polski z 2012 r. poz.766).

WZORY SPRAWOZDAŃ

Wzory wykazów obowiązujące od II półrocza 2005 roku

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2005 roku w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych opłat i sposobu przedstawiania tych informacji i danych (Dz. U. Nr 252 z 2005 r. poz. 2128)

Wzory wykazów obowiązujących od roku 2010

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat

Wzory wykazów obowiązujące od roku 2013

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz. U. 2014 poz. 274)